Marka Nedir? sorusu üzerine pek çok şey söyleyeceğiz.19. yüzyılda büyük hayvan sürülerine sahip kişilerce kullanılmış bir terimdir. Marka veya Markalama şeklinde kullanılmıştır. Buradaki amaç güneybatıdan orta batıya ilerleyen hayvan sürülerinin başka sürülerle karışmasını engellemek. Özetlemek gerekirse 19. yüzyıldaki anlatılmak istenen şey farklılıktı. Bu tanımı dikkate aldığımız da şunu söyleyebiliriz: marka kısaca farklılaşmadır. Bahsedeceklerimizi dikkate almanızı öneririz. Ayrıca bununla kalmayacak markaların insan üzerindeki etkisi üzerine de bir çok deneyimi paylaşacağız.
Marka kavramı açıldığında o kadar geniş kavramlar ortaya çıkmaktadır ki. Bunlar; marka kültürü, marka karakteri ve markalaşma gibi pek çok şekilde sıralanabilir. Yalın bir anlatımla size bahsetmek istiyoruz.
Marka nedir?
Tüketicinin inandığı vaatlerdir. Tüketici; kim olduğunu, neyi amaçladığını, nasıl benzersiz olup sağladığı faydaları deneyimlemek ister. Kendine özgü bir vaatte bulunan ve güven veren markalar ise tüketicinin tercih etmesine neden olur. İnsanlar bir markayı reklam, ilan veya ağızdan ağıza yayılma yoluyla tanıyabilirler ve deneyimleyebilirler. Ancak bu durumda en güçlü etken ağızdan ağıza olan viral yayılmadır.
Günümüzde hizmet veya ürünün, kişi veya kurumun tüm farklı yanlarının yansımasıyla marka terimi ortaya çıkmaktadır. Yalın bir şekilde söylemek gerekirse; ürün, hizmet veya kişinin üzerinde taşıdığı özelliklerin toplamıdır. İlk başta imaj ortaya çıkmaktadır. Marka imajı ne kadar iyi yansıtılırsa, güvenilirliği ve bilinirliği de hızlı bir şekilde kitlelere yayılır.
Şunu diyebiliriz artık. Marka bir kurumun veya kişinin değerlerini yansıtan tezidir. Değersel yönüyle baktığımızda; özel sektör veya kamu kurumunu temsilen bir kimlik veya giydirilmiş bir kişilik olarak söyleyebiliriz. Somut noktalarını dikkate aldığımızda bu isim, slogan, amblem, logo, font, renk, ses, misyon, vizyon ve kurum kültürü olarak sıralanabilir. Tüm bu detayları ele aldığımızda soyut ve somut değerler bütünü olarak düşünebiliriz.
Philip Kotler’a göre Marka Nedir?
“Üretici ile satıcının, özelliklerini ve olumlu yanlarını daima insanlara gösterdiği vaadi ve kalitesidir.” şeklinde tanımlıyor üstat. Yaptığı analizlerde ise insanların karar verme sürecini basite indiren ve beklentileri karşılayan bir birim olarak yanıtlıyor. Kısaca; semboller ve tasarım aracılığıyla aktarılan değerlerin yansıması.
Markaların İnsan Üzerindeki Etkisi
Markalar, tüketici güvenini kazanır ve duygusal bağlılık oluştururlar. Örneğin, müşterileriyle güçlü bağları olan markalar dikkate alındığında yalnızca müşterilerin derin duygularına dokunabilen markaların, zihinlerde ve gönüllerde olduğu yadsınamaz bir gerçektir. İnsanlar güven duyabilecekleri veya bildikleri işletmelerden satın almaya yönelirler. İşte tam da bu noktada markalar bu zemini yansıtır. İnsanlar güven sağlayan markaları sıklıkla tercih ettiğinde, satış önerisini koymadan markanın davranışlarını kabul etme eğilimi gösterirler.
Güçlü markalar kendilerini tanıtmakla uğraşmazlar. Fakat güç kazanmayan markalar kendilerini tanıtmakla boğuşurlar. Bu durum da insanların güvenini kazanma da ciddi bir faktördür. Çünkü insan algısı yalnız iki şekilde kabul eder. Güven veren tercih edilir ve güven vermeyen tercih edilmez. Bu güveni de markanın imajı, karakteri ve destekleyici ürün veya hizmeti ortaya koyar. Kısaca marka satışı kolaylaştırır. İnsanlar satın almaya hazır oldukları markaya yaklaşır.
Basit bir örnek vermek gerekirse;
- Starbucks: kahve deneyimi satar. Gün içinde ara vermeyi temsil eder.
- Apple: bilgisayar, tablet ve saat satar. Farklı düşünmeyi ve hayatı kolaylaştırmayı temsil eder.
- Instagram: Kolayca fotoğraf yayınlamayı ve eğlenceli fotoğraf deneyimi satar. Görsel zenginliği temsil eder.
Başarı hikayesi oluşturmak söz konusu olduğunda, markalar tartışmasız ciddi bir performans sergiler. Çünkü kendine özgü, ayırt edilebilir özellikleriyle bilinirler. Özetle markalar insanlar üzerinde varlık değeri inşa ederler. Bu yazımızda marka nedir? sorusunu kısaca yanıtlamış olduk.